1.مذهب :

اکثریت اهالی بندرانزلی، مسلمان و شعیه مذهب هستند. حدود 45 خانوار ارمنی با جمعیتی150 نفر در انزلی زندگی می نمایند که دارای کلیسائی قدیمی با سابقه ای بیش از 250 سال در میدان شهر مقابل ساختمان دادگستری و یک گورستان مقابل گورستان مسلمانان میباشند که در مواقع لزوم کشیش از تهران می آید. این بندر پیرو دین زردتشی ندارد  و فقط چند نفر کلیمی و مسیحی در انزلی زندگی می‌نماید.

2.زبـان و  قومیت :

انزلی با اینکه یک شهر مهاجر نشین است. در گذشته بیشتر اهالی آن را مردم گیل تشکیل میدادند، ولی حالیه بافت جمعیت شهر به هم خورده و نیمی از اهالی را آذر زبان و اهالی سایر شهرهای گیلان خصوصاً فومنات تسکیل  میدهند.

3. غذای محلی :

درگذشته تنها خوراک مردم انزلی، برنج بوده است ، ناهار و شام و حتی صبحانه. معروف است  اگر خانه ای ناهار آبگوشت  داشت  و پدر خانواده  از نانوائی، نان خریداری میکرد  ناچار آن را مخفیانه به منزل می رسانید که مبادا ببینند و بگویند فلانی وضعش خراب است به ناچار نان می خورد. ولی امروزه اکثریت اهالی فقط  ناهار برنج می خورند  واکثراً  درشهر به جای کته پلو، پلو را آبکش  می نمایند  و شب ها نیز نان صرف میکنند . سابقاً قبل از ظهر  و نزدیک عصر خصوصاً در روستاها دورهم می نشستند  پلوی سرد  «سرد پلا» را  با مغز گردو، پیاز، سیر  و اشپل ماهی  شور می خوردند  و در سر سفره  هر خانوار در تمام فصول ماهی وجود داشت «ماهی شور  - ماهی دودی» ودر فصل پائیز  و زمستان  هم ماهی سرخ کرده  - ماهی فی ویچ ، ماهی تنوری و انواع ماهی با پخت های مختلف ، افسوس که این برنامه غذائی به فراموشی سپرده شد و بسیاری ازخانواده ها دستشان از ماهی کوتاه است. معروفترین ماهی های بندرانزلی  «ماهی سفید  - سوف  - کپور - کنال - اردک ماهی - کولی - کولمه » و لذیذترین آنها ماهی سفید وکباب ماهی اوزون برون میباشد .  از خورشت های محلی که معروف است :  باقلی قاتق  - فسنجان  - ترشه تره میرزا قاسمی  - سبزی قورمه  - آلو مسما  - قیمه  - مرغ ترش  - سیر قلیه و ...

از چاشنی های معروف : سیر ترشی  - هفت بیجار  - بادمجان ترشی  - شلغم  - ترشی - خیارشور که معمولاً در خانه ها نیز میگذارند.

انزلی از نظر تاریخی قدمت زیادی ندارد و در چندین کتاب تاریخی، نام انزلی در 540 سال پیش ، ثبت شده است. متأسفانه روسها بندرانزلی را درسال 1805 میلادی برابر 1184 شمسی به آتش کشیدند واحتمالاً هرگونه آثاری که می توانست قدمت انزلی ومردم آن را روشن نماید، در آتش بیداد بیگانگان سوخت وبه خاکستر تبدیل گردید .  بدون شک ، اهالی اولیه بندرانزلی را مهاجرین تشکیل داده اند که از نواحی ساحل جنوبی تالاب انزلی  - نواحی طوالش  و مردم نواحی شرق انزلی به منظور استفاده از پایگاهی برای صید ماهی  و یا پناهگاهی  جهت فرار از امواج خروشان دریای خزر  و تالاب،  به این قطعه زمین وارد گردیدند  و شاید اولین کسانی بودند که نخستین کومه ها را برپا داشتند .

بندرانزلی از اوایل صفویه  ( زمانیکه قزوین پایتخت بوده است ) مورد توجه انگلیسی ها قرار گرفته  تا بعنوان سرپلی برای عبور ابریشم گیلان که مرکز آن در رشت بوده  به روسیه باشد . همین امر باعث شد که روس ها و حکومت مرکزی ایران نیز به موقعیت بندرانزلی پی ببرند . بندرانزلی، به علت موقعیت خاص جغرافیائی ، بهترین پناهگاه و لنگرگاه برای کشتیهای تجاری و نزدیکترین وامن ترین راه بین ایران و اروپا ، ازطریق روسیه درمسیر تجارت و محلی برای تخلیه و بارگیری کالای تجارتی و عبور مسافرین گردید . چنانکه در زمان نادرشاه ، انزلی پایگاهی جهت بارگیری برنج و سایر مایحتاج قشون نادری که درقفقاز می جنگیدند بوده است. در عهد قاجاریه، تردد کشتیها ی بادبانی  و بخاری به منظور حمل و نقل کالا خصوصاً حمل نفت که سابقه ای 200 ساله دارد به اوج خود رسید  و بندرانزلی به عنوان یکی از مهمترین بنادر سواحل جنوبی دریای خزر درآمد  و پس از تحویل تأسیسات بندری  وسیله شورویها  در سال 1306 خورشیدی  ، دولت ایران به تجهیز این بندر اقدام وامروزه یکی از بنادر مجهز و مهم ایران محسوب میگردد .  و از طریق آبراه های شوروی  سابق به اروپا ارتباط کشتیرانی دارد.

با بررسی های زمین شناسی ، حدود 15000 سال پیش ، جزیره ای از سطح آب دریای خزر ، سربرآورد که بعدها به نام انزلی نامیده شد و بعنوان مهمترین بندر سواحل جنوبی دریای خزر و ایران معروف گردید . این جزیره براثر فعل و انفعالات جوی و سایر عوامل طبیعی ، به صورت حالیه از دو قسمت انزلی و غازیان  شکل گرفت و کانالی بین این قسمت ایجاد گردید، که آب چهاررودخانه از شرق (سوسر روگا - پیربازار روگا - راست خانه و نهنگ روگا) و یک رودخانه از غرب (شنبه بازار روگا) از طریق آن به دریا وارد میگردد . بندرانزلی، در منطقه جلگه‌ای و ساحلی  در طول جغرافیائی 49 درجه  و 28 دقیقه و عرض جغرافیائی 37 درجه و 28 دقیقه واقع شده است و ارتفاع آن از سطح دریا منهای 26 متر میباشد.

از شمال به دریای خزر، از جنوب به تالاب انزلی، از مشرق به خمام و رشت،  از مغرب به منطقه طوالش  مسافت تا خمام 25 و تا

رشت 41 و تاتهران 360 کیلو متر ، تا رضوانشهر 22 ، تا هشتپر 72  و تا آستارا 144 کیلومتر میباشد.